1. Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải:
Mở bài:
Giới thiệu khái quát về tác giả Thanh Hải và tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ.
Bạn đang xem: Phân tích Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải hay chọn lọc
Nêu vấn đề đề bài yêu cầu phân tích.
Thân bài
– Khổ thơ đầu: Vẻ đẹp cảnh vật mùa xuân qua cái nhìn của tác giả:
Đó là hình ảnh bông hoa tím biếc cùng con chim chiền chiện đang hót vang trờ đất, tác giả hình tượng hóa tiếng hót của con chiền chiện để người đọc có thể giơ tay chạm đến và để cảm nhận.
→ Vẻ đẹp mùa xuân được miêu tả đẹp đẽ, lung linh màu sắc và rất đáng yêu.
– Khổ thơ thứ hai: tác giả khắc họa vẻ đẹp của con người đó là hình ảnh người lính và người lao động:
Hình ảnh của họ trong mùa xuân gắn liền với cái màu xanh của chồi lộc của màu súng, đó là một sắc màu đầy sức sống như đang được sinh sôi nảy nở.
– Khổ thơ thứ ba: tác giả cảm nhận về mùa xuân chung của cả đất nước đó là mùa xuân độc lập tuy có những gian lao, khổ cực nhưng tràn đầy niềm phấn khởi, sự hào hứng cho một khởi đầu mới
– Khổ thơ thứ tư:
Là những dòng thơ nói về ước muốn được cống hiến hết mình của tác giả: thành con chim, cành hoa: là những thứ giản dị nhưng rất đỗi đẹp đẽ tô thắm cho mùa xuân đất nước và cho cuộc đời thầm lặng và ý nghĩa.
– Khổ thơ thứ năm: sự cống hiến trong yên lặng nhưng không thiếu phần nồng thắm, hết mình vì đất nước vững bền trong tương lai gần.
Đó cũng như lời hứa với chính bản thân, với lương tâm sẽ mãi mãi hòa mình vào đất nước, trở thành một mùa xuân nho nhỏ góp sức mình vào mùa xuân to lớn, vĩ đại của quê hương, đất nước, dân tộc.
→ Bốn câu thơ không chỉ là tình yêu thương mà còn là một lời hứa chân thành, tha thiết, một lời tự nhủ với chính bản thân sẽ sống nhiệt huyết và cống hiến hết tài năng, trí thức, tấm lòng nhiệt tình đến hơi thở cuối cùng cho tổ quốc kính yêu bằng hình ảnh tượng trưng là Một mùa xuân nho nhỏ.
– Khổ thơ cuối cùng
Khúc hát vang vọng của tác giả cũng như mỗi người dân Việt Nam vào mùa xuân đất nước: hát vang câu hát Nam ai, Nam bình để hòa chung với niềm vui, sự hy vọng vào tương lai của đất trời, dân tộc
Kết bài:
Khẳng định lại giá trị về nội dung và giá trị về nghệ thuật của tác phẩm.
Nêu quan điểm cá nhân về ý nghĩa của bài thơ:
2. Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải:
Mùa xuân là khoảng khắc hội tụ của cái đẹp với những chồi non xanh mơn mởn, tiếng chim líu lo, với những con gió dịu dàng. Vì thế mà màu xuân đi vào tâm hồn người thi nhân là những dòng thơ văn dịu dàng và tha thiết nhất. Ta có kể đến với ngập sắc xanh của Nguyễn Bính trong Mùa xuân xanh, của Hàn Mặc Tử trong Mùa xuân chín, … và tiêu biểu có thể kể đến Mùa xuân nho nhỏ thân thương, gần gũi của nhà thơ Thanh Hải. Bài thơ được sáng tác trong thời gian chưa đầy 1 tháng trước khi nhà thơ qua đời vậy nên đó là những lời thơ có thể nói là chân thành và tha thiết của con người luôn mong ước có thể góp một mùa xuân nho nhỏ vào mùa xuân lớn của đất nước.
Bài thơ mở đầu với không khí mùa xuân tràn ngập sắc màu cùng những âm thanh gần gũi của đồng quê đầy chất gợi tả, gợi cảm. Trước mùa xuân ấy tác giả mang trong mình tâm trạng thật ngỡ ngàng, tươi mới và tràn đầy sức sống hơn.
Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng.
Đó là hình ảnh bông hoa với sắc tím biếc đang khoe sắc và soi bóng trên dòng sông trong xanh. Điểm thêm vào đó là tiếng hót trong trẻo của mấy chú chim chiền chiện, mang tới tin báo về một mùa xuân, một khởi đầu mới với một cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc cho mỗi người. Từ cảm thán “ơi” bộc lộ niềm vui ngây ngất, háo hức trước đất trời màu xuân. Hai tiếng “hót chi” là ngữ điệu thân thương của con người đất Huế được tác giả Thanh Hải đưa vào bài thơ để diễn tả cảm xúc sự giao hòa giữa người với cảnh vật. Và tiếng chim ấy đã được tác giả cô đọng thành từng giọt long lanh tuyệt đẹp khiến người ta có thể chạm vào và cảm nhận không chỉ bằng thính giác.
Tiếp đến trong khổ thơ thứ hai là những cảm nhận chân thật hơn về sức xuân đang căng tràn trong những người đang ngày đêm chiến đấu và lao động trong chiều dài lịch sử đất nước. Trong bốn câu thơ tác giả đã lặp lại những cặp cấu trúc sánh đôi kết hợp với điệp ngữ “mùa xuân” gợi ra những hình ảnh về đoàn quân cầm súng bảo vệ tổ quốc và đoàn người ra đồng để xây dựng quê hương. Màu xuân rực rỡ đến nỗi có thể khiến cành lá ngụy trang trên người lĩnh cũng đâm chồi nảy lộc và cây mạ non đã gieo sinh sôi trải dài nương mạ. Tác giả sử dung từ “lộc” không chỉ để diễn tả sức xuân đang tràn đầy trong thiên nhiên đất trời, mà còn là sức xuân trong những con người của đất nước:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đổng
Lộc trải dài nương mạ
Họ là những người đã mang lại mùa xuân ra đồng và ra cả chiến trường để mang cả mùa xuân về với đất nước, dân tộc. Cả nước bước hòa vào khí thế mùa xuân với trạng thái khẩn trương:
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Tính từ “Hối hả” diễn tả sự vội vã, khẩn trương cùng với “Xôn xao” diễn tả không khí náo động làm cho câu thơ vui tươi hẳn lên với nhịp điệu mạnh mẽ khác thường. Đó chính là khúc Mùa Xuân của thời đại mới – thời đại độc lập và phát triển đi lên của đất nước. Đoạn thơ tiếp theo là những suy tư của tác giả về đất nước và mỗi người dân:
Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Quãng đường lịch sử của dân tộc với bốn nghìn năm có suy có thịnh nhưng giờ đây ta đã vượt qua tất cả thử thách “vất vả và gian lao” ấy . Sau tất cả sự hi sinh, xương máu và mồ hôi đã giúp đất nước được như ngày hôm nay luôn như vì sao sáng trên bầu dù có thế nào vẫn luôn nhìn về phía trước.
Trước sự phát triển đi lên ấy của đất nước tác giả cất lên lời nguyện cầu:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Xem thêm : Measuring FeCl3 and Cl2 in Direct Chlorination Reactor Effluent
Một nốt trầm xao xuyến.
Tác giả trở thành “Con chim hót” để gọi mùa xuân về, làm “Một cành hoa” để làm đẹp thiên nhiên và “Một nốt trầm” nguyện hòa bài bản tình ca vang dội của đất nước. Đó là ba hình ảnh ẩn dụ tuyệt đẹp tượng trưng cho đất nước và con người Việt Nam. Với tác giả Thanh Hải, chỉ mong hóa thân để cống hiến vì mục đích cao cả:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Người nghệ sĩ luôn muốn cống hiến hết mình dù là khi còn trẻ hay ngay cả trong khoảnh khắc gần như là cuối cùng của cuộc đời, ông nguyện là một mùa xuân nho nhỏ để hòa vào mùa xuân to lớn của đất nước.
Khổ thơ cuối với tiếng hát yêu thương được vang lên đầy chân tình:
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Đó là những điệu dân ca Huế thân thương, đậm đà sâu sắc cùng với nhịp Phách tiền là nhạc cụ dân tộc để hòa nên những lời ca dành tặng con người và đất nước. Khúc hát vang vọng của tác giả cũng như mỗi người dân Việt Nam vào mùa xuân đất nước: hát vang câu hát Nam ai, Nam bình để hòa chung với niềm vui, sự hy vọng vào tương lai của đất trời, dân tộc.
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ năm tiếng với ngôn ngữ gần gũi dễ thuộc dễ nhớ, dễ cảm nhận, cùng nhạc điệu thiết tha vừa là nguyện ước chân thành sâu lắng vừa như là một lẽ sống đẹp, luôn cống hiến hết mình nhưng lại âm thầm, lặng lẽ.
3. Phân tích Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải hay nhất:
Thanh Hải là một nhà thơ của xứ Huế mộng mơ, có công xây dựng nền cách mạng miền Nam ngay từ những ngày đầu “Mùa xuân nho nhỏ” sáng tác năm 1980 khi ông đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau ông qua đời. Bài thơ là tiếng lòng là ước nguyện cống hiến chân thành, tha tiết của ông. Đồng thời tác phẩm thể hiện niềm tha thiết mến yêu cuộc đời yêu quê hương đất nước của một trái tim dạt dào cảm xúc trữ tình.
Mỗi tác giả luôn gửi vào tranh thơ của mình những cảm xúc riêng mang đậm cách cảm cách nghĩ về đề tài đã lựa chọn. Với Thanh Hải ông đã lựa chọn hình ảnh mùa xuân xứ Huế, mùa xuân đất nước đang đi lên và phát triển để nói lên tiếng lòng, ước nguyện cống hiến của mình.
Trước hết là bức tranh xuân xứ Huế trong cảm nhận của Thanh Hải:
“Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiền Hót chi mà vang trời”
Bức tranh xuân xứ Huế mở ra với những dấu hiệu đặc trưng: dòng sông xanh, bông hoa tím, tiếng chim chiền chiện hót. Tác giả đặt từ “ mọc” lên trước giúp cho cảnh vật trở nên sinh động có hồn. Bông hoa tím phải chăng là bông hoa súng hay bông hoa lục bình đang từ từ xoè nở trên mặt nước sông Hương. Sự phối sắc hài hoà giữa hai gam màu tím và xanh tạo nên một bức tranh xuân mang vẻ đẹp đằm thắm nhẹ nhàng. Bức tranh ấy không chỉ có hoạ mà còn có nhạc. Âm thanh tiếng chim chiền chiền ngân vang ngân cao, ngân xa giúp cho không khí trở nên vui tươi rộn ràng. Chỉ bằng bốn câu thơ Thanh Hải đã vẽ nên bức tranh xuân đằm thắm trầm mộc, mang cả tiếng lòng đắm say của nhà thơ.
“Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”
Giọt long lanh phải chăng là giọt mưa xuân, nắng xuân, sương xuân còn đọng lại trên cành cây kẽ lá. Nhưng trong lời thơ này, đây phải chăng là giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện. Tác giả trân trọng đón nhận từng giọt âm thanh, những vẻ đẹp tinh tuý của đất trời.
Trước thiên nhiên đất trời thơ mộng, Thanh Hải mở rộng lòng mình cảm nhận hình ảnh mùa xuân đất nước:
“Mùa xuân người cầm súng Lộc dắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao”
Điệp từ “mùa xuân” gắn với hai hình ảnh người cầm súng, người ra đồng – biểu trưng cho hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng của đất nước ta trong những thập niên tám mươi của thế kỉ hai mươi là sẵn sàng chiến đấu bảo vệ tổ quốc và lao động sản xuất xây dựng đất nước. Mùa xuân tới thanh niên lên đường đi nhập ngũ còn người chiến sĩ trên thao trường tích cực rèn luyện. Họ dắt trên lưng vành lá ngụy trang như mang cả mùa xuân ra trận địa. Mùa xuân tới người nông dân ra đồng trồng cây họ như mang cả mùa xuân ra cánh đồng bằng bàn tay bằng sức lao động. Điệp từ “ lộc” cùng từ láy “ hối hả, xôn xao”diễn tả khí thế của cả dân tộc khi bước vào mùa xuân mới tưng bừng khởi sắc.
“Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước”
Thanh Hải lắng lại lòng mình để nghĩ về đất nước trong lịch sử hiện tại và tương lai. Nhân dân ta đã trải qua bao thời kì lúc hưng thịnh, lúc suy vong của các thời đại phong kiến và gần đây nhất là hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc. Đất nước lấp lánh những chiến công trong lịch sử đẹp như những vì sao tinh tú trên bầu trời. Đất nước đang thẳng tiến tới tương lai bằng sức mạnh bằng bề dày lịch sử bốn nghìn năm. Cụm từ “cứ đi lên” như một mệnh đề thẳng tiến mà không một thế lực nào có thể ngăn cản.
Trong sắc xuân tươi đẹp của đất trời, Thanh Hải cảm nhận được một mùa xuân đang trỗi dậy từ chính tâm hồn – xuân của lòng người, của sự cống hiến, hi sinh.
“Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến”
Đoạn thơ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được cống hiến những điều tốt đẹp cho cuộc đời chung. Niềm mong ước của ông thật giản dị trân thành được thể hiện qua những hình ảnh “con chim, cành hoa, nốt trầm”. Đây là những hình ảnh gần gũi, nhỏ bé giữa thiên nhiên, cuộc sống. Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc cho thấy mong ước của tác giả dược cống hiến một phần công sức nhỏ của mình để làm vui, làm đẹp, điểm tô cho cuộc sống, cho thế giới tâm hồn mỗi người. Đại từ nhân xưng “ta” mang thông điệp của tác giả. Ta ở đây là Thanh Hải là mọi người. Ông nói thay tiếng lòng của bao người dân Việt Nam về ước mong giản dị nhẹ nhàng được cống hiến cho cuộc đời chunh những nét đẹp riêng :
“Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc”
Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc đầy sáng tạo “ một mùa xuân nho nhỏ” mang tâm niệm của tác giả: mỗi người hãy là một mùa xuân nhỏ góp phần làm nên mùa xuân lớn của đất nước. Cống hiến một cách trân thành tha thiết không phô trương, không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp. Đặt trong hoàn cảnh ra đời của bài thơ khiến ta càng trân trọng hơn một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc đời yêu cuộc sống.
“Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam Bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế”
Điệu Nam ai hò sáu nhịp tiếng ai oán bi thương, điệu Nam Bình hò ba nhịp tiếng ca dịu dàng, trìu mến. Đây chính là nét đặc trưng của làn điệu xứ Huế. Thanh Hải như muốn sống mãi với điệu hò quê hương.
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải được viết theo thể thơ năm chữ nhạc điệu trong sáng gần gũi gợi hình gợi cảm qua đó nói lên tiếng lòng trân thành tha thiết của nhà thơ, mong muốn được cống hiến một phần công sức nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng đất nước. Đặt trong hoàn cảnh khi ông đang nằm trên giường bệnh ta càng cảm thấy trân trọng một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc đời yêu quê hương đất nước.
4. Phân tích bài Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải ý nghĩa nhất:
Là tác phẩm cuối cùng của nhà thơ Thanh Hải, được viết vào tháng 11 – 1980, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của ông dã diễn đạt cảm hứng đón nhận thanh sắc, đất trời mùa xuân, cảm nhận đầy tự hào về bước đi lên thanh xuân của đất nước. Đồng thời, bài thơ cũng là một tâm nguyện dâng hiến sức xuân trong cuộc sống cách mạng của đất nước.
Bài thơ đi theo một mạch cảm xúc bắt đầu từ những cảm xúc trực tiếp trước vẻ đẹp của sức sống mùa xuân xứ Huế từ đó liên tưởng tới mùa xuân của đất nước, của cách mạng. Sau đó đẩy mạnh cảm xúc đến những ước nguyện của bản hòa ca cuộc đời. Và cuối cùng, bài thơ lại trở về với cảm xúc thiết tha tự hào qua làn điệu dân ca xứ Huế. Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ ra một bức tranh thiên nhiên mùa xuân xứ Huế tươi mát đẹp đẽ để từ đó bộc lộ những cảm hứng say đắm, đón nhận thanh sắc đất trời mùa xuân:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Chỉ bằng một vài nét phác hoạ, bức tranh mùa xuân quê hương đã hiện lên với một khoảng không gian khoáng đãng, cao rộng, êm dịu và đầy chất thơ. Bức tranh ấy được mở ra bằng chiều dài của dòng sông, chiều cao của bầu trời và chiều sâu của cảm xúc. Bức tranh là một sự pha trộn đặc biệt của màu sắc. Nó có sắc tím biếc, tươi tắn, đằm thắm của một bông hoa đang mọc giữa dòng sông xanh.
Bằng việc sử dụng đảo ngữ từ mọc lên đầu cùng với việc sử dụng lượng từ một tác giả đã nhấn mạnh sự xuất hiện đột ngột, bất ngờ cùng với sức sống mạnh mẽ căng tràn của sức xuân thể hiện qua hình ảnh bông hoa. Màu tím biếc như có sức lan tỏa cả mặt sông xanh, hòa quyện với nhau tạo cảm giác dịu mát hài hòa, vừa là tín hiệu của mùa xuân, vừa là vẻ đẹp tinh túy của đất trời. Hơn thế nữa, bức tranh mùa xuân còn ghi vào lòng người những âm thanh lảnh lót của con chim chiền chiện, khiến cho niềm xúc động bồi hồi, xốn xang chợt bật thành tiếng hỏi:
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Xem thêm : Đấu tranh cho một thế giới hoà bình – tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Bằng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác, mùa xuân tình cảm của tác giả được thể hiện thật mãnh liệt, ông dang rộng vòng tay, mở rộng tấm lòng, trân trọng nâng niu đón nhận mùa xuân. Tiếng chim vang ra, không tan ra, loang vào không trung mà tuôn ra thành tiếng rõ ràng, tròn trịa kết tinh thành từng giọt, kết lại thành dấu ấn mùa xuân để nhà thơ hứng với đôi bàn tay trân trọng và tấm lòng rộng mở.
Cả đoạn trên đã không chỉ lột tả được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn diễn tả được sự say đắm, ngỡ ngàng và thái độ đón nhận trân trọng, nâng niu của tác giả. Sau những cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, khổ thơ thứ hai trong bài là những cảm nhận thật hơn về sức xuân nảy nở nơi những con người chiến đấu và lao động – hai mẫu người gắn liền với chiều dài lịch sử phát triển của đất nước.
Bốn câu thơ lặp lại từng cặp cấu trúc sánh đôi cùng điệp ngữ mùa xuân xuất hiện đầu hai câu 1 – 3 đã gợi ra những hình ảnh về đoàn quân cầm súng và đoàn người ra đồng. Bên cạnh đó, tác giả dùng thêm từ lộc để nói tới sức xuân đang nảy nở. Cành lá ngụy trang trên lưng người ra đồng, dẫu là cành nhưng trước sức xuân nhiệm màu vẫn đâm chồi nảy lộc.
Những cây mạ non vừa được gieo xuống trong khí xuân, chẳng đợi thời gian đâm chồi trải dài nương mạ. Dùng từ lộc để diễn tả sức xuân nảy nở mãnh liệt đang trào dâng của thiên nhiên đất trời, đồng thời còn thể hiện sức xuân của con người. Những con người cầm súng, truyền sức xuân cho cành lá ngụy trang trên lưng nảy lộc, những người ra đồng gieo mạ xuống đất hay là đang gieo xuống những mùa xuân:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Họ đã mang cả mùa xuân, sức xuân ra đồng, ra chiến trường và hơn thế nữa, họ đang mang cả mùa xuân về cho đất nước. Từ hai hình ảnh của hai lớp người này tác giả đã đi tới một khái quát cao hơn đối với tất cả.
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…
Cả dân tộc đang hừng hực sức sống mới trước mùa xuân nhiệm màu. Tất cả đang vội vã, khẩn trương trong công việc để cống hiến, xây dựng đất nước. Và thêm nữa, từ xôn xao như diễn đạt một sự thay đổi, một sự biến chuyển trong tâm hồn mỗi con người trước mùa xuân. Tất cả mọi người đang đóng góp những mùa xuân nhỏ bé của mình cho mùa xuân của đất nước:
Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Mùa xuân của đất nước được cảm nhận trong sự tổng kết chiều dài lịch sử bốn nghìn năm với bao vất vả, gian lao và đất nước được so sánh với vì sao, nguồn sáng kì diệu của thiên hà, vẻ đẹp vĩnh hằng của thiên nhiên vũ trụ. Đất nước ấy như một bà mẹ tảo tần, vất vả, qua bao gian lao thử thách vẫn kiêu hãnh, ngoan cường cứ đi lên phía trước không chỉ bằng sức mạnh của hôm nay mà bằng sức mạnh của bốn nghìn năm lịch sử. Câu thơ như là một điểm nhấn, lời tổng kết về sức sống mãnh liệt của đất nước đồng thời ẩn chứa niềm tự hào, niềm tin của tác giả vào cuộc đời và đất nước.
Khổ thơ thứ tư, năm là hai khổ thơ bộc lộ rõ nhất chủ đề của bài thơ đó là ước nguyện thiết tha muốn hòa đồng cùng mùa xuân đất nước, ước nguyện dâng hiến tài sức cho đời. Và trước tiên, ước nguyện của nhà thơ là ước nguyện muốn hòa đồng cùng thiên nhiên đất nước:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Xem thêm : Measuring FeCl3 and Cl2 in Direct Chlorination Reactor Effluent
Một nốt trầm xao xuyến.
Ở khổ thơ này đã có sự lặp lại cấu trúc ngữ pháp, bắt gặp những hình ảnh bông hoa, con chim, những tín hiệu mùa xuân ở khổ thứ nhất. Trong muôn ngàn điều ước, tác giả chỉ ước làm một tiếng chim trong muôn ngàn giọng hót để gọi xuân về, một bông hoa trong muôn triệu đoá hoa để tô điểm cho mùa xuân. Những ước muốn giản dị để thành những vật nhỏ bé nhưng chính những vật nhỏ bé này lại góp phần quan trọng không thể thiếu để tạo nên mùa xuân, tạo nên sắc xuân.
Bên cạnh đó, tác giả còn muốn làm một nốt trầm trong bản hòa ca êm ái. Chỉ là một nốt trầm kín đáo, khiêm nhường, chứ không phải là một nốt thanh thánh thót, nổi trội. Lẫn vào trong bản hòa ca, khó nghe và nhận ra những nốt trầm khiêm nhường đó đã tạo nên cái hay của bản nhạc. Tác giả muốn làm một nốt trầm nhưng là nốt trầm xao xuyến, có sức ngân vang, một nốt trầm có ích cho đời.
Những ước muốn tưởng như giản dị ấy lại có một ý nghĩa lớn lao đó là phải đóng góp những gì tươi đẹp nhất cho cuộc đời, cho đất nước, dù đó là sự cống hiến khiêm nhường, giản dị. Điều đó không chỉ ước muốn của riêng tác giả mà là của tất cả mọi người, tất cả chúng ta. Thông qua việc chuyển đổi đại từ tôi sang ta, nguyện ước riêng đã trở thành nguyện ước chung.
Sau ước nguyện hòa đồng, tác giả đã đi tới khát vọng cống hiến bền bỉ của mình. Trong cảm hứng trữ tình, nhân vật trữ tình bỗng biến thành mùa xuân nho nhỏ, một mùa xuân không chỉ mang ý nghĩa mà là một mùa xuân nhỏ bé, có hình khối hữu hạn nhập vào mùa xuân rộng lớn của đất nước:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Khổ thơ như là một lời nhắn nhủ, một lẽ sống. Sống là để cống hiến. Mùa xuân nho nhỏ còn là quan điểm đúng đắn về mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể, giữa mỗi con người giữa cuộc đời chung của dân tộc. Thanh Hải đã chọn cho mình một cách cống hiến riêng không phô trương, không ồn ào, cống hiến một cách âm thầm lặng lẽ trong mọi hoàn cảnh, mọi lứa tuổi.
Khổ thơ là một sự tổng kết, chiêm nghiệm từ chính cuộc đời đã cố gắng không biết mệt mỏi từ tuổi hai mươi căng tràn sức sống đến khi phải nằm trên giường bệnh của nhà thơ. Là lời cho riêng mình, đoạn thơ bỏ trống cách xưng hô nhưng điều đó lại như mở rộng tới mọi người, lay động người đọc cùng chung ý nghĩ.
Bài thơ ít nói đến Huế nhưng người đọc vẫn nhận ra một điều, bài thơ vẫn đậm đà chất Huế. Chất Huế nằm trong cảnh sắc nên thơ trong tâm hồn dịu dàng, đằm thắm trong những bài thơ ngũ ngôn, trong những bài dân ca Huế. Và đặc biệt chất Huế đậm đà ở khổ cuối trong tiếng hát, tình yêu nước non, tình yêu quê hương đất nước
Mùa xuân tôi xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Nếu những khổ thơ trên là những suy ngẫm cảm động về ước nguyện dâng hiến thì khổ thơ cuối nhà thơ lại muốn được cất lên tiếng hát thiết tha dựa trên lời ca buồn bã của câu Nam ai Nam bình, Thanh Hải đã chuyển thành một nội dung đằm thắm chất Huế, vừa hòa chung cùng nước non.
Lời ca như vang vọng, gợi mở ra một cái tình nhỏ bé trong cái ngàn dặm rộng lớn, mênh mang nhưng vẫn rất gần gũi, tràn đầy yêu thương và ấm áp. Tiếng hát đằm thắm hiền hòa xen với những tiếng phách giòn giã, tươi vui đã kết lại bài thơ. Bài thơ khơi lên là dòng sông là tiếng chim hót vang trời xứ Huế. Kết thúc lại là nước non và tiếng hát tươi vui cả tình yêu nước non ngàn dặm, tình yêu quê hương đất nước.
Bài thơ được viết theo thể thơ năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi vừa thể hiện nguyện ước chân thành, tha thiết vừa như dựng lên một lẽ sống cao đẹp, cống hiến hết mình, bền bỉ mà âm thầm, lặng lẽ.
Nguồn: https://raovatmienphi.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục
